Ελληνική Γραφή και Μουσική της Αρχαιότητας

Αρχικά, εξετάζουμε παπύρους (στο πρωτότυπο και από φωτογραφίες), οι οποίοι περιέχουν κείμενα γραμμένα τόσο σε αμιγείς βιβλιακές κεφαλαιογράμματες γραφές όσο και σε μεικτούς τύπους γραφής. Κατά την επιλογή των παπύρων δόθηκε έμφαση ώστε να περιληφθούν κείμενα που ανήκουν στη σχολική ύλη και έχουν ήδη μελετηθεί από τους μαθητές.  Οι πάπυροι αυτοί είναι σε καλή κατάσταση, χωρίς χάσματα και γραμμένοι σε σχετικά ευκολοδιάβαστη γραφή. Παρουσιάζουν, ωστόσο, κάποιες ιδιοτυπίες (συντομογραφίες, σύμβολα κτλ.) που μας βοηθούν να γνωρίσουμε καλύτερα πιο εξειδικευμένα χαρακτηριστικά της αρχαίας ελληνικής γραφής. Οι μαθητές καλούνται να «αποκρυπτογραφήσουν» τα κείμενα αυτά και να τα αναγνωρίσουν, χωρίς να γνωρίζουν ότι πρόκειται για γνωστά τους κείμενα, έτσι ώστε η έκπληξη και η ικανοποίηση από την ταύτιση να είναι ακόμη μεγαλύτερες. Κατόπιν, παρουσιάζονται στους μαθητές ορισμένες από τις επισεσυρμένες γραφές της αρχαίας ελληνικής στις οποίες γράφονταν κείμενα της καθημερινής ζωής, επαγγελματικές και ιδιωτικές επιστολές, όπως επίσης και κείμενα νομικού και διοικητικού χαρακτήρα. Οι μαθητές διαβάζουν δύο σχετικά ευανάγνωστες επιστολές εφήβων της ελληνιστικής και ρωμαϊκής περιόδου που περιέχουν θέματα που απασχολούσαν τους νέους της τότε εποχής με τον ίδιο τρόπο που αντίστοιχα προβλήματα απασχολούν τη νεολαία της δικής μας γενιάς.

Εδώ, το ενδιαφέρον μας επικεντρώνεται καταρχάς στη μελέτη των δυσκολότερων επισεσυρμένων ελληνικών γραφών, αυτών της ελληνιστικής και της ρωμαϊκής περιόδου, οι οποίες απαιτούν ικανοποιητική γλωσσική κατάρτιση και αναπτυξιακή-γνωσιακή ωριμότητα από πλευράς των μαθητών για την κατανόησή τους. Δίδονται στους μαθητές τρία παραδείγματα τέτοιων επισεσυρμένων γραφών από έναν πάπυρο, ένα όστρακο και μια περγαμηνή. Το πρώτο από αυτά θα είναι λογοτεχνικό (ο περίφημος πάπυρος που διέσωσε την Αθηναίων Πολιτεία του Αριστοτέλη), το δεύτερο ιδιωτική επιστολή και το τρίτο νομικό έγγραφο της καθημερινής ζωής. Ακολουθεί συστηματική ανακεφαλαίωση και επεξήγηση της πορείας της ελληνικής γραφής από τη μυκηναϊκή εποχή (δεύτερη χιλιετία π.Χ.) ως τις γραφές των περγαμηνών και πρώιμων χαρτώων κωδίκων της ύστερης αρχαιότητας και του Βυζαντίου. Η συστηματική αυτή επισκόπηση παρουσιάζεται μέσω ψηφιακών οπτικών προβολών αλλά και με τη συνδρομή αυθεντικών φορέων γραφής που θα παρουσιάζονται στους μαθητές από το πρωτότυπο. Με την αναλυτική αυτή παρουσίαση ολοκληρώνεται η συστηματική και επιστημονικώς υψηλοτάτου επιπέδου μελέτη της πορείας της ελληνικής γραφής από τις απαρχές της ως τον Μεσαίωνα. Έτσι, οι μαθητές θα έχουν επεξεργαστεί ποικίλους φορείς γραφής, θα έχουν αποκτήσει βασικές γνώσεις που θα τους επιτρέπουν την επιτυχή ανάγνωση-μεταγραφή σχετικά απλών κειμένων και θα έχουν κατανοήσει την πορεία και τις μεταβολές της ελληνικής γραφής στην ιστορική της συνέχεια.